By 
معماری داخلی تاج محل، بنای باشکوهی که در کنار رودخانه یمونا در آگرای هند واقع شده، بهترین نمونه معماری مغولی است. تاج محل، یکی از هفت عجایب جهان است که دیدن آن همه را به حیرت می اندازد و هر بیننده ای را به تفکر وا می دارد که فرآیند گسترده طراحی و ساخت این بنا چگونه انجام شده است. کافی است یک نگاه به ساختار مرمر سفید زیبای تاج محل بیندازید تا کنجکاوی در ذهن شما نیز برانگیخته شود. در این راهنما از مجله دکوراسیون داخلی طرح و دکور، به 10 نکته جالب درباره معماری تاج محل اشاره خواهیم کرد که شما را شگفت زده خواهند کرد.
شاه جهان در فرآیند معماری داخلی تاج محل شرکت داشته است
بر اساس یک دست نوشته مربوط به قرن هفدهم، استاد احمد لاهوری معمار اصلی تاج محل بوده است. همانطور که در تاریخچه های رسمی مغول هم آمده است، تیمی متشکل از سی و هفت طراح و معمار زیر نظر استاد احمد لاهوری در معماری تاج محل به شکلی که آن را امروزه مشاهده می کنیم، همکاری می کردند. نکته جالب اینجا است که بیشتر تاریخ نگاران قبول دارند که خود امپراتور مغول، شاه جهان هم نقش فعالی در این طراحی ایفا کرده است. منابع موجود در این زمینه این واقعیت را تأیید می کنند که شاه جهان شخصا با طراحان جلسات و ملاقات هایی داشته تا در هر مرحله از توسعه و معماری داخلی تاج محل با آن ها بحث و گفتگو کنند.
تاج محل به عنوان نمایی از خانه ممتاز محل در بهشت طراحی شده
شاه جهان، به یاد همسر مورد علاقه اش، ممتاز محل، که در سال 1631 میلادی درگذشت، معماری داخلی تاج محل را برای قرار دادن آرامگاه او ساخت. ساخت و ساز این بنای دیدنی در سال 1631 میلادی آغاز شد و در سال 1653 میلادی به پایان رسید. در واقع، این موضوع برنامه ریزی و طراحی کل مجموعه را تحت تأثیر قرار داده است. بنای تاج محل به عنوان شاهکاری از عشق شدید شاه جهان به همسرش در تاریخ جاودانه شده است. می توان گفت که تاج محل با تمام شکوه و جذابیتش برای ایستادگی در مقابل زمان ساخته شده است. در واقع هدف از معمار داخلی تاج محل این بوده است که یه یک آرامگاه به یادماندنی تبدیل شود که فر و جلال مغولان در آن دوره زمانی را تا ابد بازتاب دهد.
معماری داخلی تاج محل ترکیبی جسورانه از معماری هندی و مغولی است
معماری داخلی تاج محل به سبک هنری هندی – اسلامی ساخته شده است که ترکیبی زیبا از سبک های معماری هندی، فارسی و اسلامی است. چترهای هندو (ساختاری شبیه چتر) که در گوشه های پایه قبه یا گنبد بنا قرار دارند، گواهی از ترکیب معماری هندی با معماری اسلامی می باشند.
در معماری داخلی تاج محل حدود 20,000 نوع سنگ استفاده شده است
استفاده از سنگ آهک قرمز و مرمر سفید در ترتیب سلسله مراتبی در معماری داخلی تاج محل صورت گرفته است که نمادی از سنت های باستانی هند است که ساختمان های سفید برای براهمن ها و سنگ قرمز را برای کشتری ها توصیه می کند. در معماری فارسی، سنگ آهک قرمز به عنوان رنگ اختصاصی سلطنتی محسوب می شد. این دو نوع سنگ به فراوانی در معماری داخلی تاج محل استفاده شده اند و عمدتاً از شهرهای همسایه به محل ساختمان منتقل می شدند. سایر مواد استفاده شده شامل آجر و ملات آهکی و کار دستی با استفاده از سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی مختلف است.
تاج محل تقریبا به طور کامل متقارن است
اصول معماری مغول در دوره شاه جهان به بهترین و کامل ترین شکل در تاج محل بیان می شوند. موارد زیر برخی از اصول اساسی معماری داخلی تاج محل هستند:
- هندسه منطقی و دقیق
- برنامه ریزی کاملاً متقارن با تاکید بر تقارن دوجانبه در امتداد محور مرکزی ویژگی های اصلی
- رتبه بندی سلسله مراتبی مواد، اشکال و رنگ ها
- تقسیمات سه گانه که با فرمول های نسبی تعیین کننده شکل پلان ها، برجستگی های ارتفاعی و تزئینات معماری هستند
- یکپارچگی اشکال که توسط تأکیدهای سلسله مراتبی مرتب می شوند
- توجه حسی به جزئیات
- استفاده انتخابی از طبیعت گرایی
- سمبل گرایی
مجموعه تاج محل به شکلی کارآمد به 5 بخش تقسیم شده است
ساحل رودخانه یمونا این امکان را فراهم کرده است تا معماری داخلی تاج محل باشکوه بالاتر از محیط اطراف خود قرار بگیرد و آسمان باز را به عنوان پس زمینه ای کامل برای این بنا فراهم کند. 5 بخش مشخص در طراحی تاج محل عبارتند از:
- باغ مهتابی در شمال رودخانه یمونا
- تراس مشرف بع ساحل رودخانه که شامل آرامگاه و مسجد است
- باغ چهارباغ شامل بناهای پاویلیونی
- جیلاوخانه؛ فضایی برای خدمتکاران و دو آرامگاه فرعی
- تاج گنج، که در اصل یک بازار و کاروانسرا بوده است و امروزه تنها اثرات کمی از آن باقی مانده است.
دروازه بزرگ بین جیلاوخانه و باغ قرار دارد. سطح سازه با استفاده از پله هایی به تدریج از تاج گنج به سمت رودخانه نزول می کند.
تاج محل یک ساختمان با برنامه ریزی کاملاً متقارن است که تاکید بر تقارن دوجانبه در امتداد محور مرکزی دارد که ویژگی های اصلی بر آن ها استوار شده اند. در آرامگاه، پلان معماری داخلی تاج محل به شکل دقیقی در تقارن محورهای متقاطع بیان شده است. به طوری که ساختار بر روی اتاق مرکزی آرامگاه متمرکز می شود. این شیوه طراحی داخلی بر روی نمای ساختمان نیز منعکس می شود که زمانی که از ادامه محورهایی که پلان سازه را ایجاد می کنند دیده می شوند، ترکیبی کاملاً متعادل را ایجاد می کنند.
معماری داخلی تاج محل یک باغ بهشتی را به تصور می کشد
چهارباغ در معماری داخلی تاج محل از انتهای دروازه اصلی شروع می شود و به نزدیکی پایه مربعی شکل آرامگاه ختم می شود. مقیاس باشکوه این باغ بر مفهوم باغی در بهشت تاکید دارد. بهشتی که طبق باورهای اسلامی، شامل چهار رود است: یک رود آب، یک رود شیر، یک رود عسل و یک رود شراب.
در واقع بر پایه این مفهوم است که چهارباغ در معماری داخلی تاج محل شکل گرفته است. از آنجا که چهار به عنوان یکی از اعداد مقدس در اسلام در نظر گرفته می شود، همه ترتیبات باغ چهارباغ تاج محل بر اساس عدد چهار یا مضرب های آن استوار شده اند. کل باغ به چهار بخش تقسیم شده است و دو کانال مرمری که با چشمه های تزئین شده اند در مرکز متقاطع می شوند. در هر ربع، 16 بستر گل با مسیرهای بلند سنگ فرش شده تقسیم شدها ند.
گفته میشود که در هر یک از بسترهای گل، ۴۰۰ گیاه کاشته شده است. در مرکز باغ، بین تاج محل و دروازه آن، یک مخزن مرمری برجسته با حاشیه ای خمیده از لوتوس وجود دارد که تاج محل را در آب خود منعکس می کند. چهار مسیر پیاده رو کاملاً یکسان هستند، اما محتواهای آن ها با هم تفاوت دارد.
گنبد تاج محل بیش از ۴۰ متر ارتفاع و ۴ متر ضخامت دارد
تاج محل به دلیل گنبد جذابش شناخته می شود. قسمت بالای گنبد با طرحی از لوتوس تزئین شده است که همچنین ارتفاع آن را برجسته تر می کند. با استفاده از چتری ها، گنبد بیشتر در سازه به چشم می آید. نکته جالب اینجاست که این گنبد هیچ گونه ستون تقویت کننده ای ندارد و وزن گنبد به صورت مستقیم به سمت پایین به سنگ زیرین منتقل می شود.
چهار ستون یا مناره به جای ایستادن به شکل عمودی، به بیرون کج شدهاند.
چهار مناره تاج محل هر کدام بیش از ۳۹ متر ارتفاع دارند. این سازه ها در ابتدا به عنوان مناره های کاربردی طراحی شده بودند تا به وسیله مؤذن برای فراخوانی مسلمانان به نماز مورد استفاده قرار بگیرند. هر مناره در واقع توسط دو بالکن کاربردی که اطراف برج را فرا می گیرند، به سه بخش مساوی تقسیم می شود. در بالای برج، یک بالکن با یک چتری تزئین شده وجود دارد که طرح آن با چتری هایی که بر روی آرامگاه وجود دارند، هم ترازی دارد.
نوعی ستون به نام ستون شاه جهانی در کل مجموعه استفاده شده است
این ستون دارای ساقه ای چند وجهی است، با سری که از قوس های کوچک، عناصر مقعر و یک پایه با چهار پنل خمیده چند لبه ای ساخته شده است. نسبت ها و جزئیات ستون ها در معماری داخلی تاج محل، بسته به موقعیت آن ها در مجموعه متفاوت است. ساده ترین ستون ها در خیابان های بازار و بزرگ ترین و جذاب ترین آن ها در منطقه مربوط به آرامگاه واقع شده اند.
کلام آخر
در صورتی که علاقه مندید درباره معماری داخلی تاج محل مطالب بیشتری بیاموزید و یا از ایده های استفاده شده در آن برای طراحی داخلی منزل یا عمارت دیگری استفاده کنید، می توانید از مشورت و تخصص بهترین شرکت های دکوراسیون داخلی در شیراز بهره مند شوید. به این ترتیب می توانید بنایی با شکوهی را ایجاد کنید که تلفیقی خواهد بود از معماری هندی، مغول؛ ایرانی و اسلامی.
By 
